Europa zachodnia to nadal jądro rocka progresywnego.  Zespołów jest całe spektrum - do delikatnego art rock’a, prawie ambient, przez klasykę, do bardziej cięższych, jazzowych czy folkowych brzmień - wzorując się na grupach opisanych w części “Fusion”. Ale w tej różnorodności jest piękno.

Anathema:
Zespół powstał w Liverpool w roku 1990, początkowo o zupełnie innym brzmieniu. Nie wiem, co przekonało muzyków od odejściu od „death doom” metalu i otwarciu się na bardziej atmosferycznego rocka. Dużo w tej muzyce zamyślenia, żalu, melancholii, co podkreśla piękny, drżący czasami głos Lee Douglas. I właśnie ten dramat, rozdarcie wewnętrzne jest sygnaturą muzyki zespołu. Czwarty utwór po lewej potratowany został jako hymn ‘prog-rock’a’ właśnie w 2014. Rewelacyjne granie! Zespół niestety zakończył działalność w 2020.

Archive: 
Grupa ma za sobą ponad 25 lat kariery, grając rocka elektronicznego, trip-hop, awangardę, post-rock i w końcu prog-rocka. Te elektroniczno, awangardowe brzmienia nigdy nie opuściły ich repertuaru i dodają ciekawego koloru.Bo to w sumie nie ważne na czym się gra, ale jak się gra. Zespół nadal nagrywa; następna płyta w 2022.

Arena:
Grupa założona została przez członków Pendragon (Clive Nolan) i Marillion (Mick Pointer), dodatkowo przewinęli się przez nią John Jowitt (z IQ) i John Mitchell (o którym jeszcze będzie sporo). Grają rocka symfonicznego, głównie bazując na klawiszowych fantazjach Clive’a, ale też nieobce jest im cięższe, gitarowe brzmienie. W tym roku (2021) wyjdzie ich dziesiąta płyta studyjna. 

Asgard:
Tym razem to progressive rock z Włoch. Grupa nagrała cztery albumy, po dłuuugiej przerwie piąty (wraz z wymianą włoskich artystów na niemieckich).  Ale muzykę grali piękną. Ich inspiracją były skandynawskie mity i runy… Słychać to w tej czasami twardej jak wikingowie, a czasami lekkiej jak zjawy muzyce.  W roku 2020 pojawił się kolejny album, ale to już nie prog.

Blackfield:
Formacja założona przez Stevena Wilsona (Porcupine Tree) i Aviva Geffena - izraelskiego gitarzystę i wokalistę. Steven działa w niej naprzemiennie, ale jego styl wycisnął wyraźny ślad na brzmieniu zespołu. Dużo melodyki, trochę sprzężeń, sporo orkiestracji… Czwarty utwór, wspomnieniowy, zainspirował mnie do pisania pamiętników! Zespół nagrywa do tej pory.

Fish: 
Pierwszy wokalista Marillion, odszedł w 1988 roku aby rozwijać karierę solową. Od tamtej pory nagrał 12 płyt, z różnym powodzeniem. Z pewnością wyrobił sobie wierną grupę fanów. Ostatnią płytę wydał w 2020, oznajmiając, że na niej kończy karierę. Wybór reprezentatywnej piątki z tego katalogu jest na prawdę ciężkie…Ostatnie dwa nagrane i wyprodukowane przy pomocy… Stevena Wilsona…

Frost*:
Frost* to brytyjska grupa sformułowana z członków Areny i IQ. Nagrywają nieregularnie, ale spod miksera wychodzą im dzieła frapujące. Przede wszystkim z bardzo nowatorską elektroniką. Gitara Johna Mitchella też prowadzona jest genialnie. Genialny Craig Blundel na perkusji w “Towerblock”. Zespół aktywny, ostatnia płyta z roku 2021!

Jadis:
Ponownie grupa z Wielkiej Brytanii, w której występowali muzycy IQ (Martin Orford i John Jovitt) - co dodawało większej symfoniki brzmieniu. Ale zespół to głównie Gary Chandler - gitarzysta i wokalista. Miło się słucha.

Lonely Robot: 
Pod tym pseudonimem kryje się… John Mitchell - już kilka razy wystąpił powyżej. To multiinstrumentalista i wokalista. Sympatyczna muzyka - bardzo melodyjna z mocno zaznaczoną gitarą.

Mute Gods:
Trio powstało z pomysłu Nicka Beggsa, który zaprosił do grania Rogera Kinga i Marco Minnemanna. Z pierwszy grał w zespole Steve’a Hacketta, z drugim w grupie Stevena Wilsona. O Nicku już było… Muzyka miła dla ucha (jak to było w Kajagoogoo…), Nick też śpiewa miękkim głosem, o całkiem sporym potencjale. Świetna sekcja rytmiczna - to podstawa dobrej muzyki!

No-Man:
Kolejne wcielenie Stevena Wilsona. Duet z wokalistą Timem Bownessem. Jak pisze Wiki: to “…post rock, minimalizm, rock progresywny, jazz i ambient. Muzyczny styl No-Man jest trudny do skategoryzowania.” Ale muzyka rewelacyjna. Bardzo spokojna, kontemplacyjna, miła liryka. Cudowna do lampki wina i emocjonalnej pauzy taktycznej. 

Pineapple Thief:
“Złodziej ananasów” to brytyjska grupa założona przez Bruce’a Soorda. Bardzo płodna; samych studyjnych albumów nagrali do tej pory trzynaście plus kilka różnych kompilacji i utworów koncertowych. Bruce gra na gitarze i śpiewa; poza nim i Jonem Sykes’em na basie członkowie regularnie fluktuowali. Obecnie na perkusji gra Gavin Harrison - ten z Porcupine Tree i King Crimson!

RPWL:
Na koniec grupa niemiecka. Powstała jako cover band Pink Floyd, co z resztą wyraźnie słychać w ich melodyce. Jednak ich ulubiony okres twórczości PF dotyka pierwszych lat - powiedzmy do Atom Heart Mother. Bardzo  rozpoznawalny jest głos Yogi Langa, jednego z członków założycieli, całkiem podobny do “wczesnego” Gilmoura. Zespół nadal nagrywa i koncertuje.

Anathema
- Flying (2003)
- Dreaming Light (2010)
- Untouchable Pt. 1+ Pt. 2 (2012)
- Anathema (2014)
- Endless Ways (2017)

Archive
- Bullets (2009)
- Wiped Out (2012)
- Distorted Angels (2014)
- Third Quarter Storm (2015)
- Driving In Nails (2016)

Arena
- Salomon (1995)
- The Hanging Tree (1998)
- Chosen (2000)
- Catching the Bullet (2011)
- The Mirror Lies (2018)

Asgard
- Warriors of the Ideal (1991)
- Esoteric Poem (1992)
- The Lords of the Mountain (1992)
- Transmigration (1993)
- Blue Fire (2000)

Blackfield
- Blackfield (2004)
- Once (2007)
- Zigota (2011)
- From 44 to 48 (2017)
- Falling (2020)

Fish
- Vigil (1989)
- Credo (1991)
- Emperor’s Song (1994)
- Sunsets on Empire (1997)
- Digging Deep (1999)

Frost*
- Black Light Machine (2006)
- Experiments In Mass Appeal (2008)
- Towerblock  (2016)
- Day and Age (2021)

Jadis
- Wonderful World (1992)
- Hear Us (1997)
- There’s a Light (2006)

Lonely Robot
- Lonely Robot (2015)
- The Big Dream (2017)
- Under the Stars (2019)
- Crystaline (2020)

Mute Gods
- Nightschool for Idiots (2016)
- The Singing Fish of Batticaloa (2017)
- Atheists and Believers (2019)

No-Man
- Painting Paradise (1993)
- Shell of the Fighter (1994)
- Only Rain (1996)
- All the Blue Changes (2003)
- All Sweet Things (2009)

Pineapple Thief
- Private Paradise (1999)
- It’s Just You and Me (2005)
- Wake Up the Dead (2010)
- The Final Thing On My Mind (2016)
- Version of the Truth (2020)

RPWL
- Hole in the Skye (2000)
- Trying to Kiss the Sun (2002)
- Sleep (2005)
- Masters of War (2008)
- A New World (2019)